تنوع ژنتیکی لاین های آفتابگردان روغنی و تجزیه مسیر ترتیبی بر اساس عملکرد دانه و سایر ویژگی های زراعی **article uncorrected proof**

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین عملکرد و صفات زراعی- مورفولوژیکی در آفتابگردان روغنی، 152 لاین آفتابگردان جمع آوری شده از نقاط مختلف جهان و ایران در محوطه گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با نه تکرار در سال زراعی 1391 مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد 14 صفت زراعی و مرفولوژیک شامل: ارتفاع ساقه، قطر ساقه، تعداد برگ، طول پهنک برگ، عرض پهنک برگ، طول دمبرگ، قطر طبق، وزن صد دانه، وزن خشک طبق، وزن خشک دانه در طبق، تعداد روز از کاشت تا گلدهی، تعداد روز از کاشت تا رسیدگی، نسبت مغز دانه به کل دانه و شاخص برداشت اندازه گیری شد. تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بین ژنوتیپ ها برای تمامی صفات مورد مطالعه در سطح احتمال 05/0 درصد معنی دار می باشد. بالاترین ضریب تغییرات فنوتیپی به ترتیب برای وزن خشک دانه در طبق (30/56)، شاخص برداشت (40/44)، و وزن خشک طبق (44/35) مشاهده شد. همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد دانه و اکثر صفات اندازه گیری شده مشاهده شد. از میان صفات مورد مطالعه، قطر طبق، نسبت مغز دانه به کل دانه، ارتفاع بوته و تعداد برگ دارای اثرات مستقیم و مثبت با عملکرد دانه بوده و در سطح اول اهمیت قرار گرفتند. با استفاده از تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ های مورد بررسی در 4 گروه متفاوت قرار گرفتند. بیشترین فاصله بین ژنوتیپ های دو گروه 3 و4 مشاهده شد.